Zonder bevoegdheden en zonder een vrije keuze van de teamleden zelf gaat zelfsturing niet werken! Mijn ervaring is dat beiden belangrijke randvoorwaarden zijn voor succesvolle zelfsturende of zelforganiserende teams. Beiden zijn niet zomaar te koop. Het team moet zijn bevoegdheden bevechten en elkaars nieren proeven.
Verantwoordelijkheden en bevoegdheden moeten gelijke tred houden
“Als het er op aankomt, gaat het team nergens over.” Een goede aanwijzing voor deze situatie is een manager die zelfsturing aan het promoten is en voortdurend mensen achter de broek zit om te gaan zelfsturen.
Volledig “carte blanche” verwacht geen enkel zelfsturend team. Iedereen begrijpt dat de directeur of manager niet gek geworden is. Maar het verdraagt zich echter niet met elkaar als een team volop plannen maakt, de leidinggevende elk plan persoonlijk wenst goed te keuren.
Dat het wel degelijk anders kan bewijst de uitspraak van een manager die zelfsturendheid daadwerkelijk vorm geeft. “Wat een verschil om een team van medewerkers te faciliteren met al hun beslissingen over klantbenadering, organisatie, etc. Het is best gaaf als het team je hulp vraagt in plaats van dat je moet zeggen wat zij moeten”.
Keuze voor zelfsturend team moet vrijwillig en vanuit overtuiging genomen
Het is dodelijk als mensen gedwongen worden deel te nemen aan een zelfsturend team. Drama waar Shakespeare nog een puntje aan kan zuigen, dreigt als resultaat. Ik hoor u denken “ja, mooi bedacht maar in de praktijk zitten mensen met elkaar”. Dus hoezo, vrijwillig? Ik herken dit, maar u herkent wellicht ook dat teams soms uit wel vijftien personen bestaan en er bijna altijd subgroepen ontstaan. Daar is de kans om zelfsturendheid op basis van vrijwilligheid in kleine stappen zijn intrede te laten doen. In sub-teams met collega’s waarbij er over en weer al onderling vertrouwen bestaat, erkenning is voor elkaars kunnen en er een essentieel gevoel van veiligheid aanwezig is. Juist veiligheid is een ingewikkeld issue omdat het onbespreekbaar is als het onveilig voelt voor mensen.
Personele capaciteitsvragen als kapstok
Eén van de stappen in zelfsturendheid is het als team zelf regelen van de personele capaciteit. Dat wordt door veel teams als best spannend ervaren. Mijn JBMW-aanpak neemt die spanning weg!
Door bij mogelijke uitbreiding van het team te praten over de te verwachten kwaliteiten van de nog onbekende collega, projecteren teamleden hun eigen idee over wat kwaliteit is en hoe zij daar zelf aan voldoen. Met mijn JBMW-aanpak kunnen medewerkers de personele capaciteit in hun eigen team op orde brengen, houden en versterken. Maar meer dan dat; de wijze waarop versterkt de samenwerking en het gevoel van veiligheid.